فوليکول و بيماري فوليکوليت
به حفره‌هاي ريزي که مو از آن‌ها رشد مي‌کند، فوليکول مو مي‌گويند. فوليکوليت يک بيماري شايع پوستي است که در آن فوليکول‌هاي مو دچار التهاب مي‌شوند. اين بيماري معمولاً در اثر عفونت باکتريايي يا قارچي ايجاد شده و در ابتدا ممکن است مانند برجستگي‌هاي قرمز کوچک يا جوش‌هاي سرسفيد در اطراف فوليکول‌هاي مو ظاهر شود. اين عفونت گسترش يافته و به زخم‌هاي پوسته‌پوسته و غيرقابل درمان تبديل مي‌شود. خوب است بدانيد که چنين وضعيتي جان بيمار را تهديد نمي‌کند، اما مي‌تواند خارش‌آور، دردناک و در برخي موارد خجالت‌آور باشد. عفونت شديد اين بيماري مي‌تواند باعث ريزش مو و زخم دائمي پوست شود.
تشخيص بيماري فوليکوليت
پزشک با معاينه‌ي پوست و بررسي تاريخچه پزشکي فرد، بيماري فوليکوليت را تشخيص مي‌دهد. اگر درمان‌هاي اوليه، عفونت را از بين نبرد، پزشک ممکن است توسط يک گيره‌ي پزشکي نمونه‌اي از پوست يا موي آلوده بيمار برداشته و آن را به آزمايشگاه بفرستد تا علت بيماري بررسي گردد. در مواقع نادر، به‌منظور تعيين شرايط کلي پست بيمار، بيوپسي پوستي انجام مي‌شود.
درمان فوليکوليت؛ تشخيص بيماري
درمان فوليکوليت
همان‌طور که اشاره کرديم، فوليکوليت از شرايط حاد به حساب نمي‌رود و معمولاً خودبه‌خود بدون هيچ درماني برطرف مي‌شود. اگر سوزش پوستي داريد که با تب، پخش شدن بثورات يا برآمدگي‌هاي چرکي و بدبو همراه است، در اسرع وقت پزشک مراجعه کنيد. درمان فوليکوليت به نوع، شدت بيماري و وضعيت بيمار بستگي دارد. توجه داشته باشيد که حتي اگر درمان موفقيت‌آميز باشد، احتمال بازگشت عفونت وجود دارد.
گزينه‌هاي دارويي براي درمان فوليکوليت
1. کرم و قرص براي جلوگيري از عفونت
در مورد عفونت‌هاي خفيف، پزشک معالج يک کرم، لوسيون يا ژل آنتي‌بيوتيک تجويز مي‌کند. معمولاً آنتي‌بيوتيک‌هاي خوراکي براي فوليکوليت استفاده نمي‌شوند؛ اما براي عفونت شديد و مکرر، پزشک گزينه‌اي جز تجويز آنتي‌بيوتيک خوراکي ندارد.
2. کرم، شامپو يا قرص براي مبارزه با عفونت‌هاي قارچي
از آنجا که آنتي‌بيوتيک‌ها صرفاً با باکتري‌ها مبارزه مي‌کنند، براي درمان عفونت قارچي مناسب نيستند و بايد داروي ضد قارچ مصرف شود. داروهاي ضد قارچ قوي تنها با نسخه‌ي پزشک قابل تهيه هستند.
3. کرم يا قرص براي کاهش التهاب
در صورت ابتلا به فوليکوليت ائوزينوفيليک خفيف، پزشک يک کرم استروئيدي براي رفع خارش تجويز خواهد کرد. اگر بيمار به ايدز مبتلا باشد، در برخي موارد پس از درمان ضدويروسي، فوليکوليت ائوزينوفيليک نيز بهبود خواهد يافت.
4. جراحي
اگر فوليکوليت به جوش‌ها و تاول‌هاي بزرگ منجر شود، پزشک به منظر تخليه چرک برش کوچکي در اين نواحي ايجاد مي‌کند که باعث التيام درد و بهبودي سريع زخم مي‌شود؛ نهايتاً پزشک منطقه زخم را با گاز استريل مي‌پوشاند.
5. ليزر کردن موها
در صورت عدم موفقيت ساير روش‌ها، سوزاندن مو با ليزر درماني در طولاني‌مدت عفونت را رفع مي‌کند. در نظر داشته باشيد که اين روش هزينه‌ي زيادي داشته و اغلب به چندين درمان جانبي نياز دارد. ليزر کردن به‌طور دائم فوليکول‌هاي مو را از بين مي‌برد و تراکم موها در ناحيه تحت درمان کاهش مي‌يابد. از ديگر عوارض جانبي احتمالي آن مي‌توان به بي‌رنگ شدن پوست، زخم و تاول اشاره کرد.
درمان فوليکوليت به کمک ليزر
راه‌هاي خانگي درمان فوليکوليت
موارد خفيف فوليکوليت اغلب با مراقبت خانگي بهبود مي‌يابد. رويکردهاي خانگي زير به رفع ناراحتي، بهبود سريع و جلوگيري از شيوع عفونت کمک مي‌کنند:
1. دستمال مرطوب و يا کمپرس گرم
به‌منظور رفع ناراحتي و تخليه عفونت اين عمل را چندين بار در طول روز انجام دهيد. کمپرس را با محلول نمک (يک قاشق چاي‌خوري نمک در دو فنجان آب) پر کنيد.
2. آنتي‌بيوتيک‌هاي بدون نسخه
ضمن استفاده از آنتي‌بيوتيک‌هاي بدون نسخه موضعي، اگر خارش داريد، مي‌توانيد لوسيون جو دوسر يا کرم هيدروکورتيزون را امتحان کنيد. اين کار از خراشيده شدن محل آلوده پوست توسط لباس‌هاي تنگ يا زبر جلوگيري مي‌کند.
3. محل آلوده را تميز کنيد
دو بار در روز محل آلوده را با صابون ضدباکتري به‌آرامي بشوييد. هر بار از يک دستمال و حوله شخصي تميز و نو استفاده کنيد. براي شستن اين وسايل از آب گرم و صابون استفاده کنيد و لباس‌هايي را که در معرض منطقه آسيب‌ديده بوده را به خوبي بشوييد.
درمان فوليکوليت؛ گزينه‌هاي پزشکي، طب سنتي و راهکارهاي خانگي
4. مراقبت از پوست
در صورت امکان، تراشيدن موها را متوقف کنيد؛ در بيشتر موارد خارش محل آلوده چند هفته پس از قطع تراشيدن برطرف مي‌شود.
5. نمک
يک قاشق چاي‌خوري نمک با دو فنجان آب گرم مخلوط کنيد، روي يک پارچه تميز گذاشته و آن را روي پوست خود قرار دهيد. مي‌توانيد سرکه سفيد را نيز امتحان کنيد.
درمان فوليکوليت به روش‌هاي گياهي و طبيعي
1. زردچوبه
زردچوبه به سبب خواص ضدالتهابي، خارش و تورم در مناطق آلوده را التيام بخشيده و مثل يک آنتي‌بيوتيک قدرتمند، باکتري استاف که عامل اصلي بيماري فوليکوليت بوده را از بين مي‌برد. مقدار کمي پودر زردچوبه را با روغن‌هاي اساسي مثل روغن زيتون يا نارگيل مخلوط کرده و اجازه دهيد به مدت 2 ساعت روي پوست بماند. اين عمل را تا رفع کامل عفونت تکرار کنيد.
درمان فوليکوليت به کمک زردچوبه
2. سرکه سيب
سرکه سيب و آب را به نسبت 1 به 2 مخلوط کرده و محلول را توسط پنبه روي نواحي آلوده اعمال کنيد. سپس پوست خود را بشوييد. همچنين مي‌توان اين ماده سرشار از خواص ضد باکتري، ضد عفوني کننده و ضد ويروسي را به صورت خوراکي در ترکيب با آب مصرف کرد.
3. روغن درخت چاي
خواص ضد باکتريايي و ضدعفوني کننده روغن درخت چاي، ضمن ريشه کن کردن عفونت‌ها، قرمزي و خارش را تا حد زيادي التيام مي‌بخشد. روزي يک مرتبه محل آلوده را با ترکيب 5 قطره روغن درخت چاي و 4 قاشق غذاخوري روغن زيتون ماساژ دهيد؛ 2 ساعت بعد محل را با آب گرم شستشو دهيد.
4. الکل
الکل يکي از متداول ترين مواد ضدعفوني کننده است؛ کافي است پنبه الکي را به آرامي روي نواحي آلوده بکشيد و بگذاريد 10 دقيقه بماند. سپس با آب گرم شستشو دهيد.
5. ژل آلوئه ورا
ژل گياه آلوئه ورا ضمن رفع خارش و سوزش پوست، رطوبت آن را تنظيم مي‌کند. ژل تازه آلوئه ورا را روي پوست خود بماليد و 1 ساعت بعد بشوييد. همچنين مي‌توانيد اين ژل را در ترکيب با آب ليمو بر روي پوست اعمال کنيد؛ در اين حالت پس از 30 دقيقه پوست خود را با آب گرم بشوييد.
درمان فوليکوليت به کمک ژل آلوئه ورا
6. روغن مرزنگوش (پونه کوهي)
اين روغن يک ضد قارچ کاملاً طبيعي است؛ همچنين آنتي اکسيدان‌هاي موجود در آن التهاب و درد را به سرعت التيام مي‌بخشند. چند مرتبه در طول روز مناطق آسيب ديده را با 8 تا 10 قطره روغن مرزنگوش و 2 قاشق غذاخوري روغن زيتون بپوشانيد؛ اجازه دهيد چند ساعت بماند و بعد با آب گرم بشوييد.
نکاتي براي زمان نياز به اصلاح مو
پيشنهاد مي‌شود که افراد مبتلا حداقل به مدت سه ماه موهاي خود را نتراشند؛ اما در شرايط ناچاري، دستگاه اصلاح برقي بهترين گزينه براي اصلاح است. اگر به اين دستگاه دسترسي نداريد:
ابتدا پوست خود را با آب گرم و يک پاک‌کننده ملايم بشوييد.
براي اصلاح به جاي صابون، مقدار زيادي ژل يا کرم اصلاح، روي پوست خود ماليده و بعد از ده دقيقه اصلاح کنيد.
براي هر بار تراشيدن از تيغه جديد استفاده کنيد.
تيغه را در جهت موافق رشد موها بکشيد.
پس از اصلاح پوست خود با آب گرم شسته و از لوسيون مرطوب‌کننده استفاده کنيد.
درباره این سایت